EEG - EMG Hizmetleri

EEG, beyin dalgaları aktivitesinin elektriksel yöntemle izlenmesine denilmektedir. Beyindeki sinir hücreleri tarafından hem uyanıklık, hem de uyku halindeyken üretilen elektriksel faaliyetin kağıt üzerine beyin dalgaları halinde yazdırılmasıdır. Elektroensefalografla elde edilen kayıt da, elektroensefalogram (EEG) diye adlandırılır.

Hangi Durumlarda EEG Çekimi İstenebilmektedir ?

Beynin normal elektriksel faaliyeti başta epilepsi(sara hastalığı) olmak üzere pek çok durumda bozulur. EEG’yi oluşturan beyin dalgalarının değerlendirilmesi ile bu bozukluğun yeri ve şekli hakkında bilgi edinilir. Epilepsi dışında bir çok sinir hastalıklarında, baş ağrılarının nedenlerinin araştırılmasında, beyin fonksiyonlarının değerlendirilmesinde EEG tetkikine başvurulur. Bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) gibi EEG’ye göre daha sonradan geliştirilmiş olan inceleme yöntemleri beynin elektriksel faaliyeti konusunda bilgi vermezler. Özellikle bayılma vakalarının nedenlerinin araştırılmasında, epilepsi hastalığının teşhisinde ve tiplerinin belirlenmesinde kullanılan inceleme yöntemi EEG’dir. 

EEG Çekimi Nasıl Yapılır ?

Beynin elektriksel faaliyeti, hastanın saçlı derisi üzerine yerleştirilen küçük metal elektrodlar aracılığıyla EEG aletine iletilir ve veriler ortalama 20 dakika süreyle bilgisayara kaydedilir. Çekim sırasında hastaya elektrik verilmesi söz konusu değildir. Parazitsiz, kaliteli bir kayıt alabilmek için hasta çekim sırasında aksi istenmedikçe gözlerini kapalı, çene ve boyun kaslarını gevşek tutmalı, olabildiğince hareketsiz durmalıdır. 

Uykuda EEG 

Uyku, beyindeki anormal elektriksel faaliyetin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Epilepsi teşhisi için uyanıklık halinde 20 dakika süreyle yapılan EEG’nin yeterli bilgi vermediği durumlarda, uykuda EEG çekilir. Uyku EEG’si en sık başvurulan aktivasyon yöntemlerinden biridir. Kişiyi uyutmak için beyin aktivitesini etkilemesi ve muhtemel elektriki desarjları baskılaması nedeni ile anestezik ajan tercih edilmemelidir. Hastanın bu tür çekime gelmeden önceki gece uykusuz kalması, gerek gündüz uyumasını kolaylaştıracağı, gerek anormal beyin dalgalarının ortaya çıkma olasılığını arttıracağı için yararlıdır.  Çocuklarda çekim genellikle uykuda yapılmaktadır. EEG incelemesinin parazitsiz olması bakımından çekim gününün sabahında saçların yıkanması yararlıdır.  Sürekli kullanılan ilaçlar varsa, çekim gününde de ilaçlar kullanılmaya devam edilir.

EMG Hangi Durumlarda İstenebilir

•    Sinir yaralanmaları 
•    Sinir sıkışmaları 
•    Bel ve boyun fıtıkları 
•    Kol ve bacaklarda uyuşma ve yanma tarzında ki tablolar 
•    Yüz felçleri 
•    Sinirlerin fonksiyonlarını bozan hastalıkların teşhisi (Metabolik hastalıklar:; Şeker hastalığı, böbrek hastalığı gibi) 
•    Kas hastalıklarının teşhisi 
•    Kas erimeleriyle giden omurilik hastalıklarının teşhisi için yapılır. 
•    EMG ile sinir incelemesinde, baş, kollar, bacaklar ve beden üzerindeki çevresel sinirlerin normal fonksiyon görüp görmedikleri araştırılır. Bu yöntemde “his” ve “hareket” fonksiyonunu yerine getiren sinirler ayrı ayrı incelenir. His sinirleri (duysal sinirler) çevreden gelen temasları hissetmemizi sağlar, dokunduğumuz bir şeyin soğuk mu sıcak mı olduğunu hissetmek gibi. Hareket sinirleri (motor sinirler) ise beyinden ya da omurilikten gelen hareket emirlerini kaslara ileterek kasların kasılmasını, böylece hareketi test eder. 

Duysal sinirlere yönelik incelemelerinde sinirin bir ucundan hastayı fazla rahatsız etmeyecek şiddette doğrusal elektrik akımı verilir, diğer ucundan ise bu potansiyel, kompüterize aygıtlar yardımıyla kayıtlanıp ekranda görülerek analiz edilir. Motor sinir incelemelerinde ise sinirin değişik yerlerinden elektrik verilip, o sinirin son bulduğu kastan ya da kaslardan kayıtlama yapılır. Böylece bir his da hareket sinirinin kesik olup olmadığı, kesik ya da kesintiye uğramışsa bunun tam mı yoksa kısmi mi olduğu anlaşılabilir. Ayrıca bu incelemeyle, sinirin iyileşip iyileşemeyeceği ya da ne kadar zaman içinde iyileşeceği, siniri tamir için ameliyat gerekip gerekmeyeceği anlaşılabilir.

EMG ile kas incelemesi ise kasların içine iğne şeklinde kayıt elektrodları sokmak yoluyla yapılır. Elektrodun sapından çıkan teller EMG aletine bağlıdır ve kasların elektriksel aktivitelerini ekranda görmemizi sağlar. İncelenen kasın sinirinin kopuk olup olmadığını, kopuk ise bunun tam mı kısmi mi olduğu hakkında fikir verir. Ayrıca, kasta anormal bir durum var ise bunun omurilikten mi, sinir kökünden mi, çevresel sinirden mi yoksa kasın kendisinden mi kaynaklandığını söyler.

EMG işlemlerinde, sinir incelemesine ENG, kas incelemesine ise EMG, ikisine birden ENMG diyenlerde vardır.EMG incelemesi, değişebilmekle birlikte yaklaşık yarım ila bir saat arasında süren bir incelemedir.

EMG Çekimine Gelirken

• Hastanın aç olması gerekmez,
• Düzenli olarak kullanmakta olduğu ilaçlar varsa bunları almasında sakınca yoktur. Ancak, özel durumlarda bazı ilaçları kullanmaması gerekir, bu durumlarda hekim tarafından gereken uyarı önceden yapılır.
• Rahat bir giysi giymesi, incelemeyi kolaylaştırır. Hastaların rahatça kol ya da bacaklarını çekime uygun şekilde açacak durumda rahat şeyler giymeleri tavsiye olunur. Kadın hastaların külotlu çorap giymemeleri önerilir.
• Kalp pili taşıyorsa inceleme öncesi hekimi uyarması önerilir.

Miyastenik Testler

Kasların çabuk yorulmasıyla kendini gösteren bir hastalık olan miyasteni gravis hastalığının teşhisinde kullanılan testlerdir. Omuz ya da kol üzerinden elektrik akımı ardarda verilip kasların buna tepkisi ölçülerek yapılır.

Uyarılmış Potansiyeller

Vep (vizüel uyarılmış potansiyel) incelemesi

Görme yollarının (gözden beyne kadar) durumunu araştırır. Televizyon ekranında bir takım şekillere hasta baktırılır ve beyin dalgaları kayıtlanır. Bu analiz sonucunda kişinin görüp görmediği, ya da kendisinin farkında olmadığı bir görme yolu anormalliğinin olup olmadığı anlaşılabilir. Multipl Skleroz denen hastalıkta tipik olarak görme yolları hastaların hemen hepsinde hastalanır fakat hastalar bunun birçok kez farkında olmazlar. Bu test, hastalığın teşhisi için çok yardımcı bir testtir.

Sep (somatosensoryel uyarılmış potansiyel) incelemesi

His yollarının deriden beyne kadar durumunu araştırır. Yine cilde çok düşük elektrik akımı verilip, saçlı kafa derisi üzerinden elektrodlar yoluyla beyin dalgaları kayıtlanır. Böylece, sinir kökü, omurilik ya da beyin yapılarında his sinirlerinin iyi fonksiyon görüp görmedikleri anlaşılabilir.

EMG’nin Hastalıkların Tanısındaki Yeri Nedir ? 

EMG direkt inceleme yöntemlerinin yerini tutmasa da bu yöntemlere yol göstermekte, bir çok hastalıkta ise direkt yöntemlere gerek kalmaksızın bazen tek başına bazen diğer dolaylı yöntemlerle klinisyene tanı koymada yardımcı olarak tedavinin yolunu açabilmektedir.